Een mooier begin van het lustrumjaar had Friejam zich op zondag 21 oktober niet kunnen wensen. In een stijf uitverkochte Catszaal boven Fire Café in Leeuwarden gaf een gelegenheidskwintet met in hun midden de inmiddels 83-jarige drummer John Engels een concert van een ongekend hoge kwaliteit. Een bijzonder concert niet alleen vanwege het Friejamlustrum, maar ook omdat de inmiddels legendarische drummer vierde dat hij 65 jaar in het vak zit. Daar merk je overigens niks van zodra de Grand Old Man achter zijn drumstel kruipt. Dan gaat hij nog altijd te keer als een jonge God en weet hij zijn eveneens kwalitatief uitmuntende muzikale kompanen tot een uitzonderlijk hoog niveau op te stuwen. Of om zoals hij aan het begin van het concert zei: “Het is fantastisch om hier te zijn en om met deze vogels te kunnen spelen.”     

Door Max van den Broek

Die ‘vogels’ waren Anne Zwaga op tenorsax, Joris Teepe op bas, Joe Dinkelbach op piano en George Pancras op trompet. We hebben het dan over het top van de Nederlandse jazzmuzikanten die meer dan voldoende in huis hebben om de oude rot Engels partij te geven. Mannen ook die weten hoe het het repertoire van de hard- en de bebop met die wisselende tempo’s en afwijkende notenschema’s in elkaar zitten en dat is het repertoire waar Engels een grootmeester in is. Dat was dan ook het repertoire waar de heren zondagmiddag hun concert uit hadden samengesteld. Het leverde een prachtige muzikale middag op waarbij Engels nog maar eens liet horen hoe briljant en veelzijdig hij is.

Of hij nu met stokjes in de weer was, met brushes of gewoon met zijn handen, iedere klap en tik was raak. Hij speelde zacht en melodieus, maar hij liet  zijn trommels ook hard en strak klinken. Hij wist de noten precies te raken, maar speelde er met hetzelfde gemak om heen waardoor er mooie, swingende bebop-ritmes ontstonden. En hoewel Engels natuurlijk ook prachtig kan soleren staat al zijn slagwerk toch vooral in het teken van de overige muzikanten. Hij zorgde voortdurende voor de juiste begeleiding, daagde ze uit en stimuleerde ze. In het samenspel was hij de ritmische motor achter het geheel met aan zijn zijde een  gedegen spelende Joris Teepe op bas, maar als het op soleren aankomt is de oude meester een geduchte sparringpartner die het uitersten uit de solisten haalde.

Je zag en hoorde dan de passie van deze mannen. Het speelplezier spatte er van af en de grenzen van de mogelijkheden binnen de thema’s werden veelvuldig opgezocht. Dat leverde mooie invalshoeken op bestaand werk op, waarbij George Pancras met zijn soms verrassend hoekige en scherpe trompetgeluid de randen van die grenzen opzocht. Anne Zwaga bleef met zijn lyrische geluid op de tenorsax juist dicht bij de thema’s, terwijl Joe Dinkelbach daar met virtuoos pianospel tussendoor meanderde. Teepe stelde zich in zijn solo’s vooral dienstbaar op aan Engels die daar gretig op in ging waardoor de mannen elkaar schijnbaar eenvoudig naar een grote hoogte opstuwden. Zo ontstond er zomaar op een zondagmiddag in Leeuwarden een bijzondere muzikale happening die nog nooit eerder had plaatsgevonden en die in deze samenstelling niet direct weer zal plaatsvinden. De tijd zal uitwijzen hoe legendarisch dit concert was, maar dat het bijzonder was zal een ieder die erbij was kunnen beamen.

Foto: Gitta Overmaat